пятница, 11 февраля 2011 г.

ԱԿՈՒՏԱԳԱՎԱ ՐՅՈՒՆՈՍԿԵ/Ինչպես Բիսէյն էր հավատում





Հայերեն առաջին անգամ տպագրվել է «Արտասահմանյան գրականություն» հանդեսի 2001-ի 1-ին համարում` Գուրգեն Խանջյանի թարգմանությամբ: Ստորև բերված է այդ թարգմանությունը:

Բիսէյը կանգնած էր ցածում` կամրջի տակ, և սպասում էր նրան:
Բարձրում, նրա գլխավերևում, պատատուկներով կիսով չափ պարուրված քարե բարձր բազրիքի ետևում, ժամանակ առ ժամանակ երևում էին կամրջով անցնողների սպիտակ քղանցքները` մայրամուտի վառ արեգակով լուսավորված և քամուց թեթևակիորեն ծածանվող... Իսկ նա չէր գալիս:
Փոքր-ինչ անհանգստացած` Բիսէյը մոտեցավ և սկսեց նայել հանդարտ գետին, որով չէր լողում և ոչ մի նավակ:
Գետի երկայնքով սեղմ պատնեշ կազմած` աճում էր կանաչ եղեգնուտը, իսկ եղեգնուտի վրա այստեղ-այնտեղ կորվել էին ուռիների խիտ սաղարթները: Իսկ գետը թեև լայն էր, սակայն եղեգնուտներով սեղմված ջրի մակերևույթը նեղ էր թվում: Մաքուր ջրի ժապավենը, ոսկեզօծելով սադափային միակ ամպաքուլայի արտացոլումը, հանդարտ գլորվում էր եղեգնուտների միջով... Իսկ նա չէր գալիս:
Բիսէյը հետ քաշվեց ջրից և առափնյա ծանծաղուտով ետ ու առաջ քայլելով` ունկ դրեց մթնշաղով լցվող մեղմորեն հագեցող լռությանը:
Երթևեկությունը կամրջի վրա արդեն լռել էր: Ո'չ քայլերի ձայն, ո'չ սմբակների դոփյուն, ո'չ սայլերի դղրդյուն. Այնտեղից ոչինչ չէր լսվում: Քամու սոսափ, եղեգնուտի խշշոց, ջրի ճողփյուն... հետո ինչ-որ տեղ սուր կռնչաց ձկնկուլը: Բիսէյը կանգ առավ. ըստ ամենայնի սկսվում էր մակընթացությունը, ջուրը, արշավելով տղմոտ ծանծաղուտի վրա, ցոլցլում էր ավելի մոտիկ, քան առաջ... Իսկ նա չէր գալիս:
Բարկացած խոժոռվելով` Բիսէյն սկսեց արագ-արագ քայլել կիսամութ ծանծաղուտով, կամրջի տակ: Այդ ընթացքում ջուրը կամացուկ, քայլ առ քայլ ողողում էր ծանծաղուտը: Եվ նրա մաշկին դիպավ տիղմի զովն ու ջրի թարմությունը: Նա վեր պարզեց աչքերը` կամրջի վրա արդեն մարել էր մայր մտնող արեգակի պայծառ փայլը, և մայրամուտի աղոտ-կանաչավուն երկնքում սևին էր տալիս քարե բազրիքի հստակ ուրվագիծը... Իսկ նա չէր գալիս:
Բիսէյը վերջապես կանգ առավ:
Ջուրը, արդեն լիզելով նրա ոտքերը, փայլելով առավել ցոլքերով, քան պողպատն է պսպղում, ալիքվում էր կամրջի տակ: Անկասկած, չի անցնի մեկ ժամ, և անգութ մակընթացությունը կողողի նրա և' ծնկները, և' փորը, և' կուրծքը: Ոչ, ջուրն ավելի արագ է բարձրանում, և ահա` նրա ծնկներն արդեն ծածկվեցին գետի ալիքներով... Իսկ նա չի գալիս:
Հույսի վերջին շողն աչքերում` Բիսէյը հայացքը նորից ու նորից հառում էր երկինք` կամրջին:
Նրա կուրծքը ողողող ջրի մակերևույթին վաղուց արդեն խտացել էր իրիկվա կապույտը, և մշուշի միջով նրա ականջին էր հասնում ուռիների ու խիտ եղեգնուտի թախծոտ խշշոցը: Եվ հանկարծ, հպվելով Բիսէյի քթին, ցոլցլացնելով սպիտակ փորիկը, ջրից դուրս թռավ մի ձկնիկ և անցավ նրա գլխավերևով: Բարձրիկ երկնքում վառվեցին դեռևս հատուկենտ աստղերը: Եվ նույնիսկ պատատուկներով պարուրված բազրիքի ուրվագիծը լուծվեց արագորեն վրա հասնող մթությանը... Իսկ նա չէր գալիս:
Կեսգիշերին, երբ լուսնի լույսը ողողում էր եղեգնուտն ու ուռիները գետի երկայնքով, ջուրն ու զեփյուռը, կամացուկ փսփսալով, Բիսէյի մարմինը կամրջի տակից զգուշորեն տարավ դեպի ծով: Սակայն Բիսէյի հոգին ուղղվեց դեպի երկնքի սիրտը, լուսնի ցոլքը թախծոտ` գուցե այն պատճառով, որ նա սիրահարված էր: Թաքուն լքելով մարմինը, նա սահուն բարձրացավ աղոտ լուսավորվող երկինք` ճիշտ այնպես, ինչպես գետից համրաձայն բարձրանում է տիղմի հոտը, ջրի թարմությունը...
Իսկ հետո, հազարավոր տարիներ անց, այդ հոգուն, որն անթիվ անգամ կերպարանափոխվել էր, վերստին մարդկային կյանք վստահվեց: Դա հենց այն հոգին էր, որն ապրում է իմ մեջ: Այդ պատճառով, թող որ մեր ժամանակներում` այնուհանդերձ, ես ընդունակ չեմ ոչ մի լուրջ բանի, և գիշեր թե ցերեկ ապրում եմ երազանքներով և միայն սպասում, թե ինձ կայցելի զարմանահրաշ մի բան: Ճիշտ այնպես, ինչպես Բիսէյն էր, աղջամուղջի մեջ, կամրջի տակ սպասում իր սիրած էակին, որը չի գալու երբևէ:

Комментариев нет:

Отправить комментарий